Taxandriamuseum

Taxandria is de naam die de Romeinen hebben toegedicht aan de Kempen en dit museum vertelt het verhaal van de geschiedenis van deze streek en Turnhout in het bijzonder. Het Taxandriamuseum kent geen vast thema, maar gebruikt Turnhout als rode draad om diverse dingen te presenteren aan de bezoeker: van gereedschap uit het stenen tijdperk tot het leven in een internaat in de twintigste eeuw. 

Klein kasteeltje

Het Taxandriamuseum is gehuisvest in een klein kasteeltje dat dienst deed als buitenverblijf van vooraanstaande adelijke vrouwen en het is geen verrassing dat het museum opent met deze noblesse. Deze vrouwen van Turnhout drukten hun stempel op de ontwikkeling van Turnhout en het kasteeltje en zo leert de bezoeker ook dat de Nederlandse koning Willem-Alexander zich Heer van Turnhout mag noemen. Er is ook een kleine maquette aanwezig die een indruk geeft hoe Turnhout in de middeleeuwen eruit zag. Frappant is dat Turnhout van keizer Karel het aanbod kreeg om stadsomwallingen te bouwen, maar dit afsloeg. Turnhout heeft als stad daardoor steeds een open karakter gekend, hoewel het ook verscheidene keren bezet is geweest door toenmalige buitenlandse mogendheden. 

Op het gelijkvloers is er eveneens een kamer ingericht dat in het teken staat van de jacht. Dat interesseert me persoonlijk minder, hoewel het hert een centrale plaats inneemt in de geschiedenis van Turnhout. In elke kamer is er ook een telefoon van Radio Taxandria voorzien dat telkens een ander verhaal vertelt. In de jachtkamer is dat bijvoorbeeld van hoe een hert wordt opgejaagd. Het museum is bovendien meer interactief dan ik dacht en op het gelijkvloers is er ook een groot scherm dat de meest bijzondere wapenfeiten van Turnhout uit de doeken doet. 

Héél lang geleden

De eerste verdieping biedt meer informatie over archeologie en vondsten uit het neolithicum en zelfs vroeger. Bij het verwerken van turfgronden stootten boeren in de negentiende en twintigste eeuw op diverse objecten en dat bleken stenen wapens en gereedschap te zijn enkele eeuwen voor het begin van onze tijdrekening zoals urnen, pijlpunten en dolken. Er is ook een klein kamertje gebouwd waar archeologie centraal staat. Persoonlijk vind ik dit het meest interessante onderwerp van het museum, maar het dient gezegd te worden dat dit weinig meer met Turnhout te maken heeft buiten de vindplek van deze voorwerpen. 

Er is ook een kleine schatkamer op de eerste verdieping met tal van kunstvoorwerpen zoals schilderijen, vazen, meubilair en anderen. Het is allemaal bij elkaar  gehokt waardoor het een behoorlijk chaotische indruk geeft. De andere kamer illustreert het verhaal van stad zonder muren, maar helaas werkte de telefoon van Radio Taxandria hier niet waardoor ik het verhaal van de torenwachter niet kon beluisteren. De volgende kamer maakte dat onverwacht goed, want het thema van internaat en andere 'kolonies' in de Kempen vond ik best interessant. Zo leerde ik dat het jonge België vanaf 1860 de Kempen wilde 'koloniseren', maar daar eigenlijk niet in slaagde. Andere 'kolonies' in de Kempen waren verscheidene nederzettingen zoals gevangenissen en scholen en daar geeft de laatste kamer op de eerste verdieping meer informatie over. 

Kant en klaar

De zolderverdieping heb ik vrij snel bekeken en handelt over Turnhout als centrum voor de vervaardiging van kantwerk. Hoewel Brugge hier wereldbekend is mee geworden, moet Turnhout - volgens het Taxandriamuseum - hier niet onder voor doen. Er wordt veel aandacht geschonken aan de rol van de vrouw, want veel kantwerksters werden eigenlijk sociaal uitgebuit en moesten voor een hongerloon twaalf uur of langer per dag werken. 

Begin twintigste eeuw waren er ook zes scholen waar men het vervaardigen van kant leerde aan jonge meisjes tot twintig jaar. Veel meer dan dat werd er wel niet geleerd... Dit vond ik minder interessant om te bekijken, ook omdat het licht hier maar spaarzaam aanwezig was en de ramen goed verduisterd.  

Conclusie

Om dit museum te appreciëren, moet je enigszins geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de Kempen, want anders komt de collectie van het Taxandriamuseum rommelig over. Als die voorwaarde is vervuld, kan je gemakkelijk twee uur ronddwalen in dit museum en leer je nieuwe dingen die zelfs doorgewinterde Turnhoutenaars niet weten.