Het ene is het andere niet
Bij het bedrijf waar ik momenteel werk, wordt er met agile projecten gewerkt, maar ontbreekt er wel een framework om dit te schalen. Er wordt stiekem naar SAFe gekeken, maar eigenlijk wordt van dit framework bitter weinig gehanteerd. Dit plantte wel een kiem van nieuwsgierigheid bij mij aangezien ik niet zo bekend was met agile scaling frameworks. Niet gehinderd door enige kennis ter zake schreef ik me in voor een opleiding SAFe for Teams, maar deze opleiding werd in mei geannuleerd. In zeven haasten zocht ik een andere opleiding en kwam ik bij een opleiding SAFe Program Consultant (SPC) terecht. Een maand geleden wist ik amper wat het verschil tussen deze twee opleidingen was, maar uiteindelijk ben ik blij dat ik de SPC-opleiding heb gevolgd.
Het verschil
SAFe is dus een framework om agile projecten op grotere schaal te implementeren in een organisaatie en past heel wat concepten toe van lean en agile. Het uitgangspunt is eenvoudig gezegd dat er met release trains worden gewerkt waarin teams aan eenzelfde oplossing werken in hetzelfde tempo en gezamenlijk plannen en itereren. Dit framework heeft ook zijn eigen rollen als scrum master en product owner die in SAFe op een net iets andere manier worden ingevuld en dat is ook de reden waarom er zoveel verschillende opleidingen zijn. SAFe for Teams is eigenlijk bedoeld voor teamleden van een agile team die met SAFe willen leren werken. De Safe Program Consultant-opleiding daarentegen duurt vier dagen (tegenover twee voor S4T) en is een train-de-trainer opleiding op expertniveau. Na deze opleiding (en het examen succesvol afgelegd te hebben) ben je gecertificeerd om te fungeren als change agent van het SAFe framework.
De vierdaagse SPC-opleiding kost ongeveer 2700 euro zonder BTW en is dus niet goedkoop te noemen. Daar krijg je echter wel een heleboel voor terug. Je kunt namelijk het examen gratis afleggen tot dertig dagen na de laatste opleidingsdag. De intrinsieke waarde van een (her)examen is circa 250 dollar. Na het examen succesvol afgelegd te hebben, krijg je echter ook toegang tot het lesmateriaal van alle andere opleidingen die je mag geven en dat zijn er een heleboel :Scrum Master, Advanced Scrum Master, DevOps, Product Manager & Product Owner, SAFe for Teams, Agile Leaders. Bij elk van deze opleiding dien je een examen af te leggen waarna je geautoriseerd bent om les te geven in deze opleidingen. Voor het geïnvesteerde bedrag krijg je dus als het ware toegang tot het volledige cursusmateriaal over SAFe.
Het nadeel is dan weer dat de certificatie slechts een jaar geldig blijft. Wil je gecertificeerd blijven, betaal je daarvoor een kleine vergoeding. Het is een business model dat wel meer opleidingsbedrijven hanteren, maar het vernieuwingsbedrag voor SPC is wel aan de erg stevige kant met 895 dollar per jaar. Daarvoor blijf je echter wel een jaartje langer gecertificeerd en blijf je toegang behouden tot al het lesmateriaal en de community. Als je lesgeeft in één van deze cursussen is het relatief betaalbaar, maar wanneer je er geen gebruik van maakt is hercertificatie misschien een trein die je wil missen.
De toegevoegde waarde
Het niveau van de SPC-opleiding is uiteraard hoger dan de andere opleidingen in de familie, maar dat is uiteraard ook de bedoeling. Na deze opleiding mag je jezelf een specialist in SAFe noemen en worden SPC's geacht om de transformatie naar SAFe voor te bereiden, uit te voeren en te faciliteren. Dan is een grondige kennis van SAFe natuurlijk wel gewenst.
SAFe is gestoeld op een aantal principes, maar in de praktijk zie je dat SAFe wordt gecombineerd met andere best practices en soms zelfs wordt gemengd met andere frameworks zoals LeSS en/of Spotify-model. Vervolgens krijg je dan een potpourri waar de voordelen van één model de nadelen van het andere model worden en zo ontstaat er onevenwicht in de organisatie.
Met mijn project management-achtergrond en MBA op zak komt erg veel van het SAFe framework bekend voor, maar de lean gedachte wordt op een vlotte manier geïntegreerd in het framework. Op het vlak van governance is SAFe volgens mij één van de best uitgewerkte frameworks die ik tot dusver ben tegengekomen samen met Prince2. Prince2 steekt heel erg goed in elkaar, maar wordt eveneens beticht van te bureaucratisch en theoretisch te zijn. Op dat vlak zie ik wel gelijkenissen met SAFe. Ik zou SAFe naadloos kunnen toepassen bij mijn vorig project en het zou een significante meerwaarde betekenen in het identificeren van lacunes en terugkoppeling bezorgen over de kwaliteit van de geleverde software. SAFe stelt dan voor om de flow te optimaliseren, maar hoe je dat doet, gaat niet verder dan een regelboek met een aantal suggesties. Prince2-adepten zullen nu wel een kleine deja-vu beleven.
En wat nu?
Ik ben nu dus SPC-gecertificeerd, maar de belangrijkste vraag is: wat ga ik ermee doen? Aangezien ik een organisatie werk die geen SAFe toepast, is het uiteraard moeilijk om SAFe te implementeren. De basisprincipes staan en vallen namelijk met een afstemming op bedrijfsniveau. Hoewel de lesgevers het zelf uitdrukkelijk afraden (omwille van het principe van system thinking), is het wel mogelijk om een aantal best practices er uit te pikken en te implementeren. Zaken die voor mij nuttig zijn, zijn onder andere een verwaterde versie van de PI-planning op teamniveau om commitment te hebben voor doelstelling van één kwartaal, het frequent integreren met andere teams door middel van demo's en uiteraard de rol van agile leader. Afspraak over één jaar om te zien hoeveel het wel of niet geholpen heeft!
