Op zoek naar de nieuwe Europees kampioen voetbal: een evaluatie na de poulefase

Het Europees Kampioenschap Voetbal kende onlangs zijn ontknoping in de poulefase en dat leverde een boel leuke wedstrijden op. De hoogste tijd dus voor een tussentijdse evaluatie. 

Poule A

Het openingsduel tussen Italië en Turkije zette meteen de toon van de Squadra Azzurra datTurkije overrompelde en dat deden de Italianen nog eens dunnetjes over tegen Wales en Zwitserland. Met zeven doelpunten voor en geen enkele tegen is het ook samen met Engeland de enige groepswinnaar dat geen tegendoelpunten slikte. De Italianen speelden over de gehele lijn erg sterk en hijsen zich daarmee naast Frankrijk als co-favoriet voor de eindzege. 

Het op enthousiasme terende Wales kwalificeert zich ietwat verrassend als tweede in deze groep nadat het de wedstrijd tegen Zwitserland ternauwernood gelijkspeelde. De Zwitsers moeten door een slechter doelsaldo genoegen nemen met de derde plaats, maar kwalificeren zich ook voor de volgende ronde. Toch zijn de Zwitsers grotere kanshebbers om door te stoten tot de kwartfinale dan de Welshmen die toch een portie geluk hadden om deze kwalificatie af te dwingen. Schlemiel van dienst is Turkije met nul punten en maar liefst acht tegendoelpunten. Toch presteerden de Turken beter dan deze cijfers vermoeden, maar een ticket voor de volgende ronde was weliswaar te hoog gegrepen.

Poule B

Het incident van dit EK vond al op de tweede dag plaats wanneer de Denen hun aanvoerder Eriksen definitief dreigden te verliezen na een hartstilstand. Gelukkig is het zover niet gekomen, maar het waren wel bange momenten voor de Denen en bij verlenging de gehele voetbalwereld. De Finnen deden een schepje bovenop de malaise door hun enige kans in de wedstrijd te verzilveren. Ook in de partij tegen de Belgen gingen de Denen onterecht onderuit, maar tegen Rusland zette het Danish Dynamite alles recht door met ruimte cijfers te zegevieren. 

België behaalde een negen op negen, maar kon enkel tegen Rusland echt overtuigen. Als verzachtende omstandigheden gelden dat de Rode Duivels nooit met hun typeploeg hebben aangetreden. De defensieve kopzorgen werden helaas bevestigd en zal België ongetwijfeld parten spelen tegen de grotere ploegen in de knock-outfase. Rusland en Finland behaalden net als Denemarken drie punten, maar het is duidelijk dat zij van een minder kaliber zijn dan de Denen. Zij verlaten dan ook het toernooi en daar gaan weinig neutrale toeschouwers een traan voor laten. 

Poule C

In wat wellicht de gemakkelijkste groep is op dit EK heeft Nederland met twee vingers in de neus een mooie negen op negen gehaald met een talentvolle lichting. Oranje maakte vooral indruk met het voetbal dat het speelde en het aantal kansen dat het afdwong. De onervarenheid speelde soms wel parten zoals tegen Oekraïne waarbij het elftal van Shevchenko en co een 2-0 achterstand nog relatief snel kon ombuigen tot 2-2. Op het einde wonnen de Nederlanders toch verdiend. 

Oekraïne won slechts één keer tegen Noord-Macedonië dat gewogen en te licht bevonden werd voor dit toernooi. Het kleine broertje van deze groep ging drie keer roemloos onderuit. Het is dus Oostenrijk dat zich automatisch kwalificeert na twee zeges waaronder één tegen Oekraïne waarbij de Oostenrijkers met verbazingwekkend veel gemak afstand namen van hun Oost-Europese collega's. Toch gaan de Oekraïners door naar de volgende ronde ondanks hun twee nederlagen. 

Poule D

Ik was het bijna vergeten, maar de Engelsen doen ook nog mee op dit toernooi en eindigen zelfs als eerste. De eilandbewoners hebben tegen Kroatie revanche genomen voor hun verloren halve finale op het wereldkampioenschap in Rusland drie jaar geleden. Tegen de Schotten kwam het echter niet verder dan 0-0 en ook tegen Tsjechië werd een zuinige 1-0 geboekt. Slechts twee doelpunten dus en het is maar de vraag of Engeland voldoende scorend vermogen heeft om potten te breken op dit EK, ondanks de aanwezigheid van goalgetter Harry Kane. 

Tsjechië en Kroatië hebben elk vier punten en stoten zo door naar de volgende ronde. Het niveau van de beide landen is geen top. Kroatië rekent vooral op een oude Modric, terwijl Tsjechië het moet hebben van zijn collectief, maar er is niet één voetballer die er echt uitsteekt. De volgende ronde lijkt ook het eindstation te worden voor beide landen als ze zo verder spelen. Schotland kon buiten het gelijkspel tegen Engeland niet winnen en gaat als laatste onverrichterzake terug naar huis. 

Groep E

De grootste tegenvaller op dit toernooi tot dusver is misschien wel Spanje dat twee keer verrassend gelijkspeelde en op de laatste speeldag een monsterzege van 5-0 boekte tegen Slovakije. De Spanjaarden eindigen zo op de tweede plaats, maar lijkt zich te reduceren tot outsider voor de titel. De manschappen van Luis Enrique komen namelijk wel erg moeilijk tot scoren ondanks het belachelijke hoge percentage balbezit in iedere wedstrijd. 

Zweden kroont zich verrassend tot groepswinnaar in deze poule en rekent daarbij vooral op zijn ijzersterke defensie. Toch zou het niemand verbazen als de Zweden er pardoes uitgaan in de tweede ronde, want erg indrukwekkend was het wel niet. Lewandowski scoorde drie keer voor Polen in de groepsronde, maar dat leverde niet meer op dan een puntje tegen Spanje. Slovakije wist tegen datzelfde Polen wel één keer te winnen, maar mag na de ruime nederlaag tegen Spanje ook zijn biezen pakken. 

Groep F

De groep des doods kondigde zich aan als een spektakelstuk en dat is het ook uiteindelijk geworden. Torenhoog favoriet Frankrijk maakt zijn rol waar en eindigde als groepsleider al bewijzen de cijfers dat de Haantjes het niet onder de markt hadden. Enkel tegen Duitsland werd met het kleinste verschil gewonnen terwijl tegen Portugal en Hongarije werd afgesloten met een gelijkspel. Hongarije presteerde onverwacht goed, ook al eindigt het als laatste in de groep. Met twee gelijke spelen tegen Frankrijk en Duitsland mogen de Hongaren het toernooi met opgeheven hoofd verlaten. 

In het onderling duel tussen Duitsland en Portugal imponeerde de Duitsers, maar Die Mannschaft kon die trend niet verder zetten tegen Hongarije, maar gaat wel lopen met de tweede plaats omdat het dus het onderlinge duel tegen Portugal won. Uittredend Europees kampioen Portugal eindigt dus als derde en toonde zich in de drie wedstrijden de evenknie van Frankrijk en Duitsland. Vooral sterspeler Cristiano Ronaldo is goed bij schot met maar liefst vijf doelpunten. 

De 1/8ste finales

Wales - Denemarken

Italië - Oostenrijk

Nederland - Tsjechië

België - Portugal

Kroatië - Spanje

Frankrijk - Zwitserland

Engeland - Duitsland

Zweden - Oekraïne 

Door de soms onverwachte resultaten in de groepswedstrijden bestaan de 1/8ste finales uit zowel absolute kaskrakers alsook wedstrijden met de mindere goden. België - Portugal is een erg stevige affiche en gezien het spelbeeld van de groepswedstrijden is misschien zelfs Portugal favoriet voor deze wedstrijd ondanks het maximum van de punten voor België. De absolute kraker is toch wel Engeland - Duitsland waar de eeuwige rivaliteit komt opborrelen tussen deze twee grootmachten in het voetbal. Anderzijds zijn er ook minder interessante wedstrijden zoals Zweden - Oekraïne of Denemarken - Wales. Ironisch genoeg hebben de Denen een gemakkelijkere loting dan de Belgen ondanks dat ze twee wedstrijden hebben verloren. 

En wat met mijn pronostiek?

Mijn pronostiek is dus de halve finales, al denk ik dat een kwartfinale helaas zelfs realistischer is. Dat schreef ik twee weken geleden, maar zelfs dat is hoogst onzeker gezien het noodlottige parcours voor de rest van het toernooi dat de Rode Duivels moeten afleggen om Europees kampioen te worden. Portugal komt verrassend sterk uit deze groep ondanks de derde plek en Cristiano Ronaldo steekt in bloedvorm. Met de twijfelachtige Belgische defensie zal het niet gemakkelijk zijn om van dit Portugal te winnen. Zelf schat ik de kansen eerder op fifty-fifty. Een dubbeltje op zijn kant dus zoals Nederlanders dat zo mooi kunnen zeggen. 

Als België wint van Portugal treffen de Rode Duivels Italië aan in de kwartfinale en enkel op basis van het getoonde spel zijn zij misschien wel de grootste favoriet voor dit toernooi. Van alle ploegen toonde Italië zich het meest consistent en vertoont het amper zwaktes in het team. Tegen Italië geef ik de Rode Duivels weinig kans, al zijn er uiteraard wel mogelijkheden als je beschikt over een as De Bruyne-Lukaku. 

Wie dan wel Europees kampioen wordt, is moeilijk om te zeggen. Frankrijk blijft sowieso de grootste favoriet omdat ze nog altijd over het meest evenwichtige elftal van allemaal beschikken, al durf ik te zeggen dat Italië Frankrijk kan voorbijsnellen als het op dit elan verder gaat. Nederland kan ook ver komen met wat meeval in de loting, maar het is nog steeds onduidelijk wat hun echte waarde is tegen een topland. Spanje daarentegen is wat tegengevallen en vooral het ontbreken van een scorende spits lijkt het grootste mankement van de tweevoudige Europees kampioen te worden. Dus alles in acht genomen, wijk ik niet veel af van mijn mening van twee weken geleden, al moet ik er nu wel bij vertellen dat Engeland toch meer een outsider is dan ik aanvankelijk dacht.  

Hoe je van een virus naar een koorts gaat: de EK-koorts in België

Het jaar 2020 is een groot, zwart gat geworden in onze annalen, maar in 2021 lijkt het gewone leven terug langzaam op gang te komen. Dat houdt dus ook in dat evenementen terug mogen doorgaan en daar horen uiteraard de Olympische Spelen, maar ook het EK voetbal bij. Het Europees Kampioenschap is voor België één van de laatste kansen van deze zogenaamde gouden generatie om een trofee te pakken. Maar kan België daadwerkelijk hoger mikken dan de derde plek van het vorige WK? 

Moeilijk gaat ook

Het wordt moeilijk. Daar is iedere Belgische voetbalfan zich van bewust. Hoewel de Belgen meer ervaring hebben, telt het omgekeerde ook: ze worden een dagje ouder. Niks illustreert dit beter dan de relatief oude defensie van de Belgen waar Denayer de enige twintiger is in een driemansachterhoede. Vertonghen en Alderweireld zijn al een stuk over de dertig en ouderdomsdeken Vermaelen is zelfs al 35. Snelheid is dus wellicht hét grootste gebrek in de Belgische defensie en dan wordt het spannend als je tegenstander pakweg Mbappé heet die over een heel voetbalveld snelt in ruim tien seconden. Bovendien is de spoeling achterin dun met enkel nog Boyata die ook al dertig lentes telt. Europees kampioen worden met deze oudjes? Het kan, maar het zal in ieder geval niet eenvoudig worden. België heeft bovendien met Kompany een belangrijke leider verloren en het is afwachten hoe Denayer zich ontplooit als opvolger van Kompany. In doel staat de onbetwistbare Courtois die ook nu titularis zal zijn. Op het vorige WK werd de zelfzekere keeper uitgeroepen tot doelman van het toernooi en op dat vlak zal het een moeilijke opgave zijn om zijn prestatie te herhalen. Mignolet en Sels zullen genoegen moeten nemen met een rol als bankverwarmer. 

Bondscoach Martinez dweept met een systeem waarin vleugelbacks een cruciale rol spelen en deze posities zijn wellicht de meest veeleisende van het volledige team. Ook hier zijn er de nodige twijfels. Chadli werd verrassend opgeroepen, maar heeft als voordeel dat hij zowel links als rechts kan spelen. Bovendien heeft Martinez door al die jaren een beroep gedaan op een select kransje van vaste internationals waartoe ook Chadli behoort. Maar het moge duidelijk zijn dat de beste dagen van de Belgische Marokkaan achter ons liggen. Ook Meunier is zo'n vaste klant in de selectie, maar zat in zijn eerste seizoen bij Borussia Dortmund meer op de bank dan hem lief was. Maar met een bijna onophoudelijke motor is Meunier cruciaal om de kilometervreter van dienst te spelen in een fysieke rol als vleugelback. De logica gebiedt dat Castagne een basisplek opeist na een degelijk seizoen bij Leicester, maar dat is nog hoogst onzeker. Op papier is de voormalige verdediger van RC Genk de beste vleugelback, maar mist hij wel de aanvallende impulsen die Chadli en Meunier wel kunnen voorleggen. Ook Thorgan Hazard kan hier terecht, al zal zijn rol wellicht in een aanvallender compartiment schuilen. Hetzelfde geldt voor Carrasco die bij Atletico Madrid een boerenjaar heeft beleefd.

De weelde

Waar er bij de verdediging significante vraagtekens staan, is het omgekeerde het geval bij het middenveld. Ten opzichte van het WK drie jaar geleden, is Fellaini er niet meer bij, maar zijn naam werd amper of niet genoemd als een gemis naar aanloop van het EK. Het zegt veel over de luxe die België op dit vlak heeft. Toch zijn er wel bezorgdheden, want enkele cruciale namen hebben een blessure opgelopen naar aanloop van dit toernooi. De gescheurde achillespees van Witsel betekende wellicht dat hij een kruis mocht maken over het EK, maar wonder boven wonder kan de voormalige Gouden Schoen toch deelnemen. Witsel wordt door Martinez als onmisbaar beschouwd om een evenwichtige balans te houden in het offensief georiënteerde voetbal dat België wil spelen. 

Hetzelfde geldt voor De Bruyne die in de Champions League-finale na een uur het veld moest verlaten met een hoofdblessure. De eerste wedstrijd tegen Rusland moet hij missen, maar in principe moet hij daarna beschikbaar zijn. In afwezigheid van deze twee heeft Tielemans zich opgeworpen als dé leider van dit België en behoorde hij telkens tot de beste spelers van het veld in de twee voorbereidingswedstrijden. Dendoncker bewees ook zijn waarde als defensieve middenvelder, terwijl Praet toch niet kon overtuigen in de voorbereidingswedstrijd tegen Griekenland. Vanaken deed wel wat van hem verwacht wordt, maar niemand verwacht dat hij veel speelminuten zal krijgen op dit EK. 

Buiten spelen

De buitenspelers in het Belgische elftal zijn per definitie niet altijd typische buitenspelers die een flank afdweilen en voorzetten geven aan de lopende band. Integendeel, sterspeler Eden Hazard is op z'n sterkst op deze positie, maar sinds zijn transfer naar Real Madrid heeft hij geen hoge toppen meer geschoren en is het hoogst onzeker of hij een basisplaats kan opeisen in dit elftal. De Bruyne speelt nu wat hoger op ongeveer dezelfde positie als Hazard en heeft nu zijn rol als drijvende kracht van het elftal overgenomen. KDB is door zijn collega's voor de tweede keer op rij verkozen tot beste voetballer in de Premier League en zijn genialiteit zal wellicht het verschil betekenen tussen winst of verlies in wedstrijden tegen de groten.

Voor Mertens beginnen de jaren inmiddels ook al te tellen, maar zijn statistieken bij Napoli blijven tot de verbeelding spreken. Driesje is zelfs de ongenaakbare Maradona voorbijgestoken als doelpuntenkoning bij de Italiaanse club en dat zijn toch adelbrieven die kunnen tellen. Carrasco verkeert bij Atletico Madrid dus in bloedvorm en het is moeilijk om hem uit het elftal te laten. Thorgan Hazard was dit jaar minder prominent aanwezig bij Borussia Dortmund dan vorig jaar, maar is door zijn polyvalentie een graag geziene gast in het Belgische team. Plaatsen op deze posities zullen erg duur verkocht worden. Voor jongens zoals Trossard en aanstormend talent Doku zal elke speelminuut een onverwacht geschenk zijn gezien de concurrentie.

Big Rom

Lukaku is inmiddels al enkele jaren de onbetwiste aanvalsleider van het team nadat Wilmots Benteke verkoos boven Lukaku. Onder Martinez is Lukaku gegroeid van ongeslepen diamant tot blinkende edelsteen en de spits van Internazionale bedankte dit met een krankzinnige zestig doelpunten totnogtoe voor de Belgen. Big Rom is misschien wel de best presterende Belg dit jaar en won met Inter de Serie A en hij werd zelfs verkozen tot beste voetballer in de Italiaanse competitie. De bookmakers tippen Lukaku ook als topschutter van dit EK, dus ook in het buitenland verwacht men veel van de bonkige spits. 

Het nadeel is echter dat na Lukaku er een grote leegte gaapt in het aanvallend compartiment. De Benteke die een transfer verdiende naar Liverpool behoort definitief tot het verleden, hoewel de voormalige aanvaller van Standard en RC Genk terug de neus aan het venster steekt met een respectabele tien doelpunten voor Crystal Palace. Supersub Batshuayi is ploeggenoot van Benteke, maar vergaat het minder met slechts twee doelpunten dit seizoen. Als supersub had Batsman altijd wel zijn waarde in het nationale team en ik vermoed dat Martinez hem opnieuw gaat gebruiken als joker in bepaalde wedstrijden. Als Lukaku echter uitvalt met een blessure of schorsing, zit het Belgische elftal wel met een levensgroot probleem...

De voorspelling

Dit team is het aan zichzelf verplicht om minstens de kwartfinale te halen. Bij het vorige EK lag de weg naar een finale wagenwijd open, maar werden de Belgen in de kwartfinale verrast door een flitsend Wales. Met Martinez als bondscoach beschikt België momenteel echter over veel meer tactische branie en is zo'n verrassing veel minder waarschijnlijk. De loting is echter ook minder gunstig gezind en vanaf de kwartfinale wacht er telkens een groot land dat geklopt moet worden om verder te gaan. Dus een kwartfinale is zeker haalbaar, maar halve finale of finale gaat een stuk moeilijker worden. 

Ten opzichte van het WK drie jaar geleden heeft België mijns inziens kwaliteit verloren met het verlies van Kompany en een achterhoede waarvan de gemiddelde leeftijd de dertig jaar overschrijdt. Bovendien verkeert Hazard in vormcrisis en is het bang afwachten hoe de blessures van Witsel en De Bruyne evolueren als Martinez hen wil gebruiken als basisspelers. Je kan echter ook zeggen dat het glas halfvol is met Lukaku die in zijn beste vorm ooit verkeert, Carrasco die een erg complete flankspeler is geworden en een Belgisch elftal dat over meer ervaring beschikt dan gelijk welk ander nationaal elftal. Toch wegen wat mij betreft de voordelen niet op tegen de nadelen en zie ik de Belgen geen Europees kampioen worden. Mijn pronostiek is dus de halve finales, al denk ik dat een kwartfinale helaas zelfs realistischer is. 

Wie dan wel?

Wie het wel wordt, is bijna iedereen het roerend over eens: Frankrijk. De Fransen werden al wereldkampioen in 2018 en deze selectie is sindsdien enkel maar beter en sterker geworden. Het verlies tegen de Fransen in de halve finale ligt de Belgen nog zuur op de maag, aangezien België van zichzelf vond dat het een betere wedstrijd speelde. Het klopt wel dat België de wedstrijd maakte, maar Frankrijk was tactisch wel sterker. Datzelfde Frankrijk beschikt nu over nog meer voetballend vermogen en is daarom alleen al de te kloppen ploeg. Elke wedstrijd moet gespeeld worden, maar het zal een heel goed team moeten zijn die dag om van Frankrijk te winnen. 

Daaronder volgt er een heel kransje van usual suspects zoals Spanje, Italië en in mindere mate Duitsland, Nederland en Portugal. Spanje en Italië beschikken na Frankrijk over de meest complete selecties en zijn daarom in mijn opinie de grootste concurrenten voor Frankrijk. Nederland heeft dankzij de recente clubsuccessen van Ajax een kwaliteitsinjectie gekregen en oogt vooral in het defensief compartiment erg indrukwekkend. Enkel de aanval mist wat klasse en Frank De Boer is misschien niet de beste bondscoach om dit jonge geweld te leiden op een groot toernooi. Titelverdediger Portugal zit ongeveer in hetzelfde schuitje als België. Het beschikt over fantastische spelers, maar Cristiano Ronaldo en co beginnen een jaartje ouder te worden. Bovendien zitten de Portugezen in een erg moeilijke poule. Het Duitsland van 2014 is inmiddels lang verleden tijd en zelfs in de rol als outsider wordt Duitsland amper genoemd. Met de Duitsers ben je nooit klaar, maar dit Duitsland is misschien wel de minst grote titelkandidaat voor een Europese titel.