NASA
NASA is onlosmakelijk verbonden met ruimtevaart, maar de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie blijkt voor Omega ook een uitstekende marketeer te zijn. In de vroege jaren zestig maakte NASA plannen voor een bemande vlucht naar de maan en omwille van praktische redenen hadden de astronauten ook een polshorloge nodig. Rolex, Omega en andere merken dongen mee naar de prestigieuze titel van officieel NASA-horloge voor de Apollo-missies. De horloges werden onderworpen aan een aantal rigoureuze testen en enkel de Omega kwam ongehavend uit deze testen. Sindsdien is de Omega Speedmaster het enige horloge dat gebruikt mag worden bij buitenactiviteiten in de ruimte. Gewone stervelingen hebben hier natuurlijk niks aan, maar het klinkt wel mooi om met zo'n stukje technologie om de pols te lopen. En zo werd een eerder anoniem racehorloge één van 's werelds meest iconische uurwerken aller tijden.
Dark Side of the Moon
De Speedmaster bestaat in talrijke varianten, maar de mooiste vind ik persoonlijk de Dark Side of the Moon. De getijden van de aarde en de maan zijn met elkaar vergrendeld zodat we altijd dezelfde zijde van de maan zien. Er bestaat dus een zogenaamde donkere zijde van de maan waarop dit horloge is gebaseerd. Dit horloge heeft dan ook toepasselijk een zwarte kleur gekregen. De face-lift stopt daar niet bij want voor het gebruikte materiaal is keramiek gekozen. Keramiek heeft als voordeel dat het bijna geen krassen vertoont omwille van z'n hardheid, maar is wel een stukje brozer dan roestvrij staal. Volgend weetje geeft een idee hoe hard keramiek is ten opzichte van roestvrij staal. Bij de gewone stalen versie van de Speedmasters wordt de tachymeter (een soort van snelheidsschaal) gegraveerd op de bezel, bij de Dark Side of the Moon lukt dit niet en wordt dit er op gelaserd.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld m'n Rado bestaat het keramiek niet uit één kleur. De kast is geborsteld terwijl de wijzerplaat is gepolijst. Als bonus bestaan ook de drukknoppen aan de rechterzijde en zelfs de gesp uit keramiek en dat zie je erg zelden. Dit keramiek wordt ontworpen van zirconium oxide en daar zijn ze bij Omega zo trots op dat ze het chemische element mee op de wijzerplaat hebben gezet. De reguliere vorm van de Speedmaster is universeel gekend en tijdloos, maar krijgt er met deze zwarte uitvoering er een extra dimensie bij. Bij de eerste voorstelling op Baselworld 2013 was dit één van de blikvangers van de beurs en met reden. Het ziet er simpelweg erg knap uit. Persoonlijk vind ik m'n Grand Seiko net iets knapper, maar dat is puur persoonlijke smaak. Dit is een horloge dat bij geen enkele collectie zal misstaan en kan zowel sportief, business casual als erg chique gedragen worden.
Geen kleintje
Ik draag meestal dress watches waar 40 milimeter de sweet spot is. Horloges van 42 mm gaan nog net, maar alles erboven vind ik te groot. Sinds de millenniumovergang volgen horlogemakers de trend dat hun producten steeds groter worden en daar is de Dark Side of the Moon ook een exploot van. De dikte is zo'n 15 mm wat vrij fors is en de wijzerplaat is 44,25 mm groot. Hoewel het nog geen XL-formaat benadert, is deze Speedmaster dus allesbehalve een kleintje. Maakt de omvang deze Omega te groot? Velen zullen zeggen van niet, maar naar mijn bescheiden mening wel. Een ongeschreven regel is dat de lugs nooit de breedte van de pols mag overschrijden en dat gebeurt bij deze Speedmaster net wel (bij mij) en dat is gewoon erg jammer. Een tweetal milimeter minder zou dit horloge wonderen doen. Anderzijds is de dominantie van de zwarte kleur zo overweldigend dat het niet zo hard opvalt.
De vijfledige structuur van het horloge is mooi symmetrisch opgebouwd. De kast vormt het midden van dit uurwerk en zowel aan de boven- als onderzijde vind je respectievelijk een bezel en gebold glas van saffier. Dat is ook de reden waarom deze Speedmaster zo dik is: ook onderaan is er een bezel en gebold glas wat de dikte significant doet vermeerderen. Maar eens je de Dark Side of the Moon om de pols doet, is het enige wat je doet glimlachen. De cijferanalyse is vrij vernietigend voor deze Speedmaster-variant, maar eens om de pols voelt dit aan als een klein kunstwerkje: de zwarte schittering van het keramiek, het rode Speedmaster-embleem en het witgoud van de wijzers en indices. Alles klopt gewoon aan dit horloge en wordt verder afgewerkt met kleine dingetjes zoals het datumvenster dat witte cijfers op een zwarte achtergrond bevat en de rode punt van de secondewijzer voor de chronograaf.
Puntjes van kritiek
De Omega benadert niet de perfectie, maar het komt toch aardig in de buurt. M'n grootste kritiekpunt is de weerkaatsing van het licht op de wijzerplaat wat toch vrij fel is. Voor een horloge dat bijna tienduizend euro kost moet het toch mogelijk zijn om dit op een betere manier te ontspiegelen. Een ander vaak gehoorde kritiek is het gebruik van de chronograaf. Een chronograaf is een horloge dat tijd kan opnemen. Voor elektronische, digitale horloges klinkt dit als een evidentie, maar voor een automaat is dit bijzonder complex. Een chronograaf is zelfs één van de moeilijkst te maken complicaties voor een horloge, nog moeilijker dan bijvoorbeeld een perpetual calendar.
Een chronograaf bestaat typisch uit drie subdials, maar de Dark Side of the Moon doet het met ééntje minder. Er is één register voor de seconden van de gewone tijd en een tweede waar de minuten én uren worden bijgehouden van de chronograaf. Dit boet volgens velen in qua duidelijkheid, maar ik deel deze mening niet. De minuten lezen is wat onduidelijk omdat de onderverdeling wat klein is uitgevallen, maar dat gebeurt per definitie bij bijna iedere chronograaf en daar verandert het gebruik van de kleine uurwijzer niks aan.
Waar ik geen enkel punt van kritiek heb over gelezen is de luminositeit van de wijzers en indices. De wijzers en indices zijn uitgerust met Superluminova zodat deze gloeien in het donker en je dus ook in donkere plaatsen het uur kan aflezen. De helderheid van het licht is zeker goed genoeg, maar is niet zo helder als ik zou willen. Als ik dit vergelijk met foto's van Seiko-duikershorloges lijken de Japanners op z'n minst even helder te schijnen of zelfs meer. Aangezien dit m'n eerste horloge is dat is uitgerust met lume heb ik geen andere referentiehorloges en moet je deze opmerking ook met een korreltje (lichtgevend) zout nemen.
Ook de waterdichtheid van slechts vijftig meter kan je bekritiseren als je heel slecht gezind bent, maar de waarheid is dat je hier niks van merkt tenzij je ermee gaat zwemmen wat ik persoonlijk bij geen enkel horloge zou aanraden, tenzij het een duikershorloge is waarvoor het echt bedoeld is.
Nylon bandje
Voor zo'n prestigieus horloge is het opmerkelijk dat het geen gebruik maakt van staal, titanium of leer als bandje. Deze Omega is daarentegen uitgerust met nylon wat het sportieve karakter van dit horloge benadrukt. Met nylon denken meeste horlogeaficionado's aan de bekende nato-bandjes, maar dit zit toch net iets beter in elkaar. Het bandje is onderaan opgevuld met leer waardoor het wat steviger aanvoelt. De afwerking is - vanzelfsprekend - ook van een hoger niveau met aan weerszijden rode stiksels. Ik vind het bandje bij het horloge passen en het heeft als voordeel dat het vrij licht draagt. Geef dit horloge een lederen bandje en een deel van het smoelwerk van de Dark Side of the Moon verdwijnt als sneeuw voor de zon. Toch krijg ik soms commentaar dat het vreemd is dat zo'n mooi horloge zo'n eenvoudig nylon bandje heeft.
Het omdoen van het bandje duurt een tikkeltje langer dan bij een stalen armband omdat je eerst de lengte moet bepalen en dan pas het horloge kan vastgespen. Omega heeft daar iets op gevonden en heeft recentelijk een nieuwe versie van de Dark Side of the Moon uitgebracht met een vouwsluiting. Mijn Seiko SARB065 heeft ook een vouwsluiting en het voordeel is dat je dit onmiddellijk kan aandoen door de vouwsluiting dicht te doen. Omega vraagt wel vijfhonderd euro meer voor deze versie en of dit stukje extra gebruiksgemak zoveel geld waard is, laat ik in het midden...
Britse top
In 1980 patenteerde de Britse horlogemaker George Daniels het gebruik van co-axial escapement. In een reportage van The Independent wordt George Daniels de beste horlogemaker van zijn tijd genoemd en er zullen weinigen zijn die dit betwisten. In 1999 verkocht Daniels deze technologie aan Omega en sindsdien gebruiken de Zwitsers dit in hun horloges. De meest recente movement is de Omega 9300 die in een recensie van Watchtime in 2014 hoge ogen gooide. Dit movement is COSC-gecertificeerd wat wil zeggen dat de afwijking getest is in verschillende condities en minder bedraagt dan -4 en +6 seconden per dag. Watchtime heeft deze testen nog eens dunnetjes overgedaan en kwam tot de conclusie dat dit movement bijzonder consistent presteert in alle omstandigheden en een gemiddelde afwijking heeft van zo'n twee seconden per dag. Dat zijn cijfers waar iedereen voor zou tekenen, ook de meest gereputeerde merken in de industrie zoals Lange & Sohne. Bovendien bedraagt de reserve zo'n zestig uur wat voor een automaat best wel veel is.
Of dit daadwerkelijk het allerbeste movement in de industrie is, is twijfelachtig. In een recent exemplaar van Watchtime kwam Breitling met de Chronomat Blacksteel zelfs tot nog betere resultaten waar de afwijking slechts één seconde per dag bedroeg (terwijl die vreemdgenoeg in een review met de Dark Side of the Moon twee jaar geleden er slechter uitkwam). Dit zijn slechts eenmalig uitgevoerde testen waar we de exacte omstandigheden niet van kennen, maar het is veilig om te stellen dat de Omega 9300 movement tot de allerbeste behoort.
In het doorkijkglas achteraan zie je het movement in al zijn glorie en het mag gezegd worden dat het er bijzonder verfijnd uitziet. In tegenstelling tot de spartaans uitgevoerde movements van m'n Seiko's en Orients zie je hier dat er aandacht is gespendeerd aan de onderdelen zoals de balansbrug, escapement en kolomwiel die onvermoeibaar draaien. De 54 juwelen zie je over de hele achterzijde schitteren en in samenwerking met de andere onderdelen zie je al glimlachend een mechanisch minifabriekje aan het werk.
Conclusie
Knap ontworpen, erg precies, ongelofelijk robuust en één van de meest iconische horloges aller tijden. De lofzang voor de Dark Side of the Moon is terecht, maar daar hangt een prijskaartje van bijna tienduizend euro aan vast ten opzichte van 4300 euro die Omega voor de klassieke Speedmaster Professional vraagt. Dat is een heleboel geld, maar je krijgt dan wel één van de meest gewilde horloges van de laatste jaren terug.
