Hoe zouden we onze levens eruit zien zonder smartphone? Hoewel het concept van een smartphone nu ruim tien jaar bestaat, domineert het gebruik ervan onze levensstijl. We gebruiken de ingebouwde GPS om de weg te zoeken, spelen een spelletje als we wachten op de trein, grasduinen op het internet als we meer informatie over iets willen opzoeken en nemen een foto als we een grappig tafereel zien.
Een bijgeknipte foto genomen met de Samsung Galaxy S9
En het is vooral dat laatste waar producenten van smartphones zoals Apple, Samsung en Huawei zwaar op inzetten. Het is voor hen hét verkoopargument bij uitstek om een nieuw publiek aan te spreken en zo de markt van de traditionele fototoestellen te bestormen. Producenten van spiegelreflexcamera's zoals Nikon en Canon voelen de hete adem en zien gestaag, maar zeker hun inkomsten verliezen. Dreigt voor hen een Kodak-scenario met mogelijk faillissement of is een smartphone nog altijd veredeld fotospeelgoed ten opzichte van de traditionele digitale fototoestellen?
Evolutie van de smartphone
In het begin van de jaren tweeduizend ontstaat er een nichemarkt in de verkoop van professionele GSM's. Blackberry's zijn multifunctionele GSM's die uitgerust zijn met een toetsenbord en geschikt zijn voor het bedienen van verscheidene applicaties. Deze GSM's bereiken een cultstatus in de nichemarkt van professioneel gebruik en zijn de voorlopers van de hedendaagse smartphones. Het is pas echter met de aankondiging van de iPhone door wijlen Steve Jobs in 2007 dat de smartphone definitief doorbreekt. Eerst met langzaam internetverkeer en een camerafunctie die weinig voorstelt, maar door de jaren heen zijn er spectaculaire verbeteringen te noteren.
Een landschapsfoto genomen in Patagonië met een klassiek fototoestel (Fuji X-T2)
Een landschapsfoto genomen in Schotland met een smartphone (Samsung Galaxy S9)
Zo is een smartphone met 4G-verbinding quasi even snel als wifi en mijn Samsung Galaxy S9 is uitgerust met een camera van twaalf megapixels. Ter vergelijking: vijf tot acht jaar geleden was dit zelfs de norm voor de meeste spiegelreflexcamera's. Om maar te zeggen dat smartphones op een korte tijd een erg spectaculaire evolutie hebben ondergaan en tegenwoordig bijna alles kunnen. Alles, dus ook hoogwaardige, professionele foto's maken? Veel gebruikers denken van wel, want Nikon en Canon zien hun verkopen slinken ten voordele van smartphones die steeds betere en uitgebreidere camerafunctionaliteiten presenteren.
Sensor
De grote handicap van moderne smartphones is de sensor. De sensor is het lichtgevoelige plaatje dat fungeert als het oog van een fototoestel of smartphone. Omdat een smartphone nu eenmaal per definitie compact is, is de sensor dat ook. De sensor bij een fototoestel is een stuk groter en laat een stuk gemakkelijker licht binnen wat het maken van foto's evidenter maakt. Fotografie is niets meer dan schrijven met licht en des te meer licht je binnenkrijgt (in de sensor), des te gemakkelijker het is om foto's te maken. Dit zien we ook bij de lenzen die op de body van een fototoestel worden gemonteerd. De lenzen bij traditionele fototoestellen zijn vrij groot met als hoogtepunt zoomlenzen die letterlijk kilometers ver kunnen zien. De lens bij een smartphone daarentegen is dat piepkleine gaatje dat vanachter op je smartphone prijkt, hoewel er ook aparte lenzen verkrijgbaar zijn voor smartphones.
De maximale zoom bij mijn Samsung Galaxy S9
De maximale zoom met een lens van 135 mm voor Fuji X-T2
Het is dan ook geen wonder dat inzoomen met een smartphone een erbarmelijk resultaat geeft. Toen ik in Mongolië wilde prezwalskipaarden fotografeerde met maximale zoom kreeg ik een wilde pixelbrij op mijn scherm voorgeschoteld. Mijn S9 beschikt namelijk enkel over digitale zoom wat betekent dat het bestaande beeld ettelijke malen wordt uitvergroot. Eén beeldpunt wordt dus acht keer vergroot en dat levert geen mooi zicht op en daar sta je dan met je twaalf megapixels. De lenzen bij traditionele fototoestellen beschikken over een optische zoom waar de lens zelf wordt bediend om in te zoomen op het beeld. Er vindt dus met andere worden geen uitvergroting plaats van het beeld waar dat bij een smartphone wel het geval is.
Wetten van de fysica
De sensor en lens van een smartphone blijven minuscuul en de wetten van de fysica kan je niet veranderen. Daar hebben de producten van smartphones een omweg in gevonden door het gebruik van meerdere camera's en software. Meerdere camera's worden gebruikt om meerdere foto's te nemen - één voor elke camera - en ingebouwde software transformeert deze foto's om tot één foto. Elektronicagiganten zoals Apple en Samsung beschikken over miljardenbudgetten om deze software te optimaliseren wat de traditionele fotografiemerken zoals Nikon en Canon simpelweg niet hebben. De Huawei P30 beschikt bijvoorbeeld over drie camera's: één gewone, één groothoek en één voor portretten. De reclamebabbel belooft bovendien maar liefst veertig megapixels en vijf keer zoom. En zo komen smartphones wel héél dicht op het terrein van fototoestellen.
Een landschapsfoto genomen in Vuurland met een klassiek fototoestel (Fuji X-T2)
Een landschapsfoto genomen in Schotland met een smartphone (Samsung Galaxy S9)
Software kan uiteraard veel, maar is op dit ogenblik nog geen volwaardig surrogaat voor echte lenzen omdat de kwaliteit bij inzoomen achteruit gaat en ziet er soms kunstmatig uit. Soms zijn er ook kleine lacunes in de foto's zoals bij de overgang tussen schaduw en licht of plekjes die de software niet oppikt. Een nieuwe smartphone kan dus veel, maar is dus momenteel nog geen optie voor professioneel gebruik. Dat neemt niet weg dat fotografie met een smartphone veel merites heeft: het is kwalitatief, compact en biedt opties zoals beeldstabilisatie en snelle autofocus. Dingen die niet altijd even evident zijn bij zelfs nieuwe spiegelreflexcamera's.
Het gebruik van een smartphone als fototoestel hangt vooral af voor welk doel je het wil gebruiken. Voor professionele doeleinden schiet een smartphone dus nog tekort, maar het kan wel voor een heel scala aan andere zaken worden gebruikt. Voor reisfotografie is een smartphone ideaal aangezien je het toch al op zak hebt. In de eerste plaats voor bijvoorbeeld citytrips, maar het is ook geschikt voor landschapsfotografie. Zoomen is voorlopig nog een heikel punt en daarom minder geschikt. Ook straatfotografie is gemakkelijk met een smartphone uit te voeren. Het is compact, snel en neemt kwalitatieve foto's. Ook documentairestijl is een optie waar de ingebouwde zwart-witfilters een dankbare optie zijn.
Portretfotografie is ook mogelijk, maar in mijn ogen minder geschikt omdat je nu eenmaal veel licht nodig hebt. Om het bokeh-effect te bekomen (een scherpe voorgrond met een wazige, dromerige achtergrond) heb je een groot diafragma nodig wat een smartphone niet heeft. Dit kan softwarematig geëmuleerd worden, maar biedt nog niet hetzelfde resultaat. Hetzelfde geldt voor nachtfotografie waar het weinige aanwezige licht optimaal benut moet worden. Het is uiteraard mogelijk om dit met een smartphone te doen, maar het resultaat zal kwalitatief een pak minder zijn in vergelijking met een traditioneel fototoestel.
Een foto genomen in een erg donkere tunnel met Fuji X-T2 en erg hoge ISO (lichtgevoeligheid)
Een foto genomen aan Loch Lomond (Schotland) op een sombere dag met Samsung Galaxy S9
Voor mij is dit echter geen of-verhaal, maar eerder een en-verhaal. Ik gebruik zowel een traditioneel fototoestel als mijn smartphone om foto's te nemen. Enkele van mijn beste foto's heb ik genomen op mijn S9 omdat ik snel moest zijn. Op deze gelegenheden ben ik dankbaar dat ik de S9 op zak heb en met twee toetsen op de knop de smartphone kan bedienen om een foto te nemen. Voor de mooie momenten haal ik echter mijn fototoestel boven om bijvoorbeeld prachtige landschapsfoto's te nemen met erg veel detail. Misschien doe ik dat binnen tien jaar met een smartphone, maar voorlopig zweer ik nog bij een traditioneel fototoestel.
Disclaimer: de getoonde foto's zijn afkomstig van mijn persoonlijke Facebookpagina waar deze foto's gecomprimeerd zijn om te besparen op bestandsgrootte. Daarom zijn deze foto's niet representatief voor het verschil in kwaliteit tussen foto's genomen op een smartphone en klassiek fototoestel, maar geeft het wel een idee.
Disclaimer: de getoonde foto's zijn afkomstig van mijn persoonlijke Facebookpagina waar deze foto's gecomprimeerd zijn om te besparen op bestandsgrootte. Daarom zijn deze foto's niet representatief voor het verschil in kwaliteit tussen foto's genomen op een smartphone en klassiek fototoestel, maar geeft het wel een idee.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten