When in Rome do as the Romans do

2017 geldt als mijn inhaaljaar voor vakanties die ik lang in het verleden had gepland, maar nooit heb uitgevoerd. Eéntje die al heel lang op het verlanglijstje stond was de eeuwige stad, Rome. Als kind had ik een enorme fascinatie voor de Romeinen en hun beschaving is de bakermat voor de moderne westerse samenleving. Hoewel deze interesse is afgenomen na al die jaren, blijft deze stad me boeien en kon een citytrip natuurlijk niet ontbreken.  

Een reis is eigenlijk een soort van miniproject en zoals bij elk project is een goede planning dan onontbeerlijk. Ik had deze trip gepland begin dit jaar en dat leverde een significante besparing op voor m'n portemonnee. De vlucht heb ik zo kunnen boeken voor 91 euro en het verblijf in Rome zelf bedroeg een erg schappelijke 282 euro voor zes overnachtingen (inclusief drie euro toeristenbelasting per dag). Tel daarbij de Roma Pass die je voor dertig à veertig euro kan aanschaffen (afhankelijk of het twee of drie dagen is) en je hebt een goedkope manier om deze magische stad te ontdekken. 

Zondag 4 juni

Op zondag vertrek ik via Zaventem en na de recente terreuraanslagen in Londen en stakingsaanzegging van de douaniers heb ik me al op het ergste voorbereid. Gelukkig valt dat erg goed mee en aangezien ik enkel handbagage mee heb en m'n boarding pass op m'n smartphone staat, mag ik onmiddellijk naar de security check. Dit duurt slechts een kwartiertje, al zal de dag van de week (zondag) er ook wel mee te maken hebben. 

Na een vlucht van amper één uur en veertig minuten land ik op Italiaanse bodem. Voor 14 euro neem ik vervolgens de Leonardo Express naar Roma Termini waar mijn hotel letterlijk één blok is van verwijderd. De hotelkamer blijkt vrij elementair te zijn, maar voor dit bedrag in hartje Rome verwacht ik vanzelfsprekend geen grootse luxe. Alle basisvoorzieningen zijn echter aanwezig en - belangrijker - het bed biedt voldoende slaapcomfort. 

's Avonds ga ik naar twee van Romes grootste toeristische attracties: de Trevifontein en de Spaanse trapen. Zoals te verwachten, kan je hier over de hoofden lopen, maar bij de Trevifontein is dit totaal niet erg. Deze fontein ziet er erg mooi uit en bijna iedereen wil een selfie met de fontein op de achtergrond. De magie van de Spaanse Trappen ontgaat me echter volledig. Deze trappen zijn gelegen aan Piazza di Spagna waar een mooie fontein staat met daarachter de beroemde trappen. Het pleintje ziet er fraai uit en bovenaan de Spaanse Trappen heb je een mooi panorama over Rome. Maar waarom hier zoveel toeristen komen, is me eerlijk gezegd een raadsel... 

Maandag 5 juni

De eerste volledige dag in Rome staat in het teken van de Romeinse beschaving tweeduizend jaren geleden. Het Forum Romanum biedt een uitgebreide collectie van Romeinse gebouwen, sites en tempels die vroeger het hart vormden van het oude Rome. De meeste gebouwen en tempels zijn ruiïnes en je moet al over veel verbeeldingskracht beschikken om een idee te vormen hoe het er hier vroeger uitzag. Toch is het forum zeker en vast de moeite waard. Gewapend met een toeristische gids heb ik net iets meer informatie en zie ik dus meer dan enkel de overblijvende stenen die hier liggen. De informatieborden zijn een nuttige toevoeging en ik heb drie uur nodig om het forum op m'n gemak te bekijken. Je kan op de heuvel ook het Palentijn bekijken dat ook deel uitmaakt van deze site en even groot is als het forum. Dat heb ik echter gereserveerd voor een andere dag en dus beperk ik me tot dit gedeelte van het forum. Als je het forum verlaat, zie je verscheidene archeologische sites waaronder de markten van Trajanus, maar dit spreekt me minder aan. 

Naast het forum staat het Colosseum en met de Roma Pass mag ik de rij wachtenden vriendelijk begroeten en passeren. Ik heb geen hoge verwachtingen van het Colosseum aangezien ik een typische toeristenval verwacht. Dat blijkt echter ongegrond te zijn, want Romes grootste amfitheater ooit is een imposant bouwwerk. De beroemde zuidelijke zijde is knap gerestaureerd en ook de meer vervallen stukken van het theater zien er nog steeds heel behoorlijk uit. Er wordt ook een heleboel informatie gepresenteerd over het Colosseum. Niet alleen over het ontstaan en het doel, maar ook hoe het werd gebruikt in de Middeleeuwen (er stond vroeger zelfs een kerk in!) en hoe het de basis vormde van Mussolini's propaganda. 

In de avond maak ik tenslotte een rondwandeling in de buurt van Via Veneto wat ik één van de minder mooie buurten van Rome vind gezien het gebrek aan trekpleisters zoals kerken of pleintjes. 

Dinsdag 6 mei

Op deze dag is het de beurt aan die andere bekende toeristische trekpleister: Vaticaanstad. Dit is de enige keer in de hele week Rome dat ik de metro neem en dan moet ik nog zo'n anderhalf kilometer stappen totdat ik bij 's werelds kleinste natie arriveer. Aan het Sint-Pietersplein staat één van de vele toeristische gidsen die me overtuigt om een rondleiding te nemen met gids. Het kostenplaatje is vrij hoog met 55 euro, maar het heeft wel één gigantisch voordeel: je mag de rij wachtenden passeren aangezien alle gidsen werken met een vast urenschema. De rondleiding zelf duurt 2,5 uur en omhelst enkel het Vaticaans museum. De rij wachtenden aan dit museum is werkelijk belachelijk lang en ik ben blij dat ik niet moet aanschuiven in deze lange rij. 

Het Vaticaans museum is het op één na grootste museum ter wereld en is in totaal ongeveer 16 kilometer lang. Het museum heeft wel één groot nadeel: de vorm. Het is langwerpig waardoor alle toeristen letterlijk continu door een flessenhals worden gedrukt. De drukte is er zo enerverend dat het (gedeeltelijk) ten koste gaat van dit mooie museum. De rondleiding zelf is interessant, maar toch ook wel een beetje overhaast. Ik schat dat de rondleiding zelf in het museum slechts anderhalf uur duurt wat toch wel weinig is in vergelijking met de omvang van het Vaticaans museum. De rondleiding eindigt bij de wereldberoemde Sixtijnse Kapel dat een massaoverrompeling is. Ik besluit om het museum opnieuw te bekijken op mijn eentje om zo de beroemde Stanze-fresco's van Rafaël - die in de rondleiding werden overgeslagen - te bezichtigen. 

Na mijn tweede tour door het Vaticaans museum kan ik rechtstreeks naar de Sint-Pietersbasiliek gaan zonder te moeten wachten. Dit is 's werelds grootste basiliek en bevat enkele prachtige kunstwerken zoals het beroemde Pieta-beeld van Michelangelo. De kathedraal weet zich echter niet te onderscheiden van de zoveel andere kathedralen die ik de laatste jaren heb bezocht en mijn interesseboog is niet langer gespannen dan een half uur. De doortocht door Vaticaanstand wordt afgerond met een bezoek aan de Engelenburcht dat door de tijd heen verschillende bestemmingen heeft gehad. De bewogen geschiedenis van deze burcht maakt een bezoek zeker de moeite waard. 

Op basis van mijn reisgids uitgegeven door Capitool - een erg toepasselijke naam voor deze trip - maak ik nog een avondwandeling in de buurt van het Lateraans Paleis wat tot de dertiende eeuw de residentie van de pausen was. Dit is een erg leuke buurt die 's avonds erg rustig is, maar nog steeds fraaie foto's oplevert voor het (digitale) fotoboek. 

Woensdag 7 juni

Het Pantheon is het beginpunt van mijn vierde dag in Rome en vind ik persoonlijk het meest interessante bouwwerk van m'n reis. Dit is eigenlijk een tempel die geweid was aan alle Romeinse goden, maar later gebruikt werd als kerk en daardoor nooit is vernietigd. De diameter van het Pantheon is even groot als de hoogte waardoor het harmonieus oogt. In het midden bevindt zich de Oculus, een groot open gat in het plafond waar het licht naar binnen treedt. Het Pantheon is vaak verbouwd en ziet er daardoor nog erg goed en modern uit. Enkel als ik terug naar buitenkom, zie ik de eeuwenoude, originele muur waarop het is gebouwd. In de onmiddellijke omgeving van het Pantheon staat ook de Sint-Ignatius kerk. Onwetend stap ik de kerk binnen en ik ontdek prachtige schilderingen aan het plafond die de vergelijking met de Sixtijnse Kapel zeker kunnen doorstaan. Dit omvat voor mij de essentie van Rome: ongepland ergens binnenstappen en je laten onderdompelen wat Rome te bieden heeft. 

In de middag maak ik een rondwandeling door de buurt van Piazza Navona. Dit plein telt drie mooie fonteinen met Bernini's Vierstromenfontein als orgelpunt. Het is erg gezellig en ik verlies alle oog voor tijd wanneer ik hier op m'n gemak door de nauwe straten kuier of gewoon lui op een bankje de toeristen gadesla. Daarna besluit ik om terug naar de site van het Forum Romanum te gaan om daar de heuvel van Palentijn te bezoeken. Deze heuvel maakt ook deel uit van het forum waardoor ik deze keer wel inkom moet betalen aangezien de Roma Pass niet meer geldig is bij een tweede bezoek. Hier bevinden zich enkele interessante locaties zoals het Circus Maximus en de eerste vestigingen van Rome in het bronzen tijdperk (en dus ook de plek van de legende van Romulus en Remus). Helaas is dit voor mij de grootste ontgoocheling van Rome omdat het veel minder compact is dan het Forum Romanum en de meeste locaties hebben de tand des tijds niet zo goed doorstaan. 

Mijn avondwandeling is inmiddels uitgegroeid tot een traditie deze week en ik wijk af van het geijkte pad. Deze keer verken ik de stationsbuurt van Roma Termini die niet mee is opgenomen in de toeristengids van Capitool. Na twee uur weet ik waarom want eigenlijk zijn er hier weinig interessante dingen te zien. Ik ontdek echter zo wel het residentiële Rome en dat maakt het op zijn beurt dan wel weer interessant, maar dan wel op een andere manier. 

Donderdag 7 april

Tot dusver ben ik altijd binnen de grenzen van de Tiber gebleven, de rivier die Rome in tweeën snijdt. In het buitengedeelte van Rome bevindt zich een totaal andere atmosfeer, ver weg van de drukke toeristenmassa in het historisch centrum. De buurt die deze rustige sfeer helemaal uitademt is ongetwijfeld Trastevere. Deze buurt wordt gekenmerkt door nauwe steegjes, steile hellingen en de winkeltjes en restaurantjes die je overal vindt. Deze buurt is ook de thuishaven van vele kerken aangezien de eerste christenen in Rome in deze vreemdelingenbuurt verbleven. Eén van deze mooie kerken is Santa Maria wat één van de eerste kerken is in Rome. De kerk is niet heel erg bijzonder maar in combinatie met het gezellige pleintje in deze bruisende buurt is het wel een leuke plek om te bezoeken. 

Na mijn wandeling door Trastevere steek ik de Tiber terug over en stuit ik onverwacht op de basiliek van San Clemente. Alweer een kerk, maar deze keer wel een bijzondere: deze kerk vormt namelijk drie kerken in één. In de eerste eeuw na Christus werd hier de figuur Mithras vereerd, in de vierde eeuw werd bovenop deze eerplaats een eerste kerk gebouwd en tenslotte werd in de elfde eeuw op de eerste verwoeste kerk alweer een nieuwe kerk gebouwd. San Clemente is interessant omdat je in de kelder overblijfselen vindt van verwoeste huizen van het oude Rome die ongeveer tweeduizend jaar oud zijn. 

Deze donderdag groeit uit tot een kerkdag want als afsluiter bezoek ik Sint Jan van Lateranen. Deze gigantische kerk was het vroegere Vaticaan omdat hier tot de dertiende eeuw de pauzen verbleven. Qua grandeur moet deze kerk dan nauwelijks onderdoen voor de Sint-Pietersbasiliek al komen hier veel minder toeristen. 

Vrijdag 8 april

Na een slechte nachtrust begin ik slaapdronken aan mijn laatste dag in Rome. Normaal heb ik de gewoonte om enkele musea te bezoeken bij een citytrip maar bij mijn bezoek in Rome is dit op de achtergrond verdrongen tot vandaag. De schade wordt ingehaald met een bezoek aan de Capotilijnse musea wat eigenlijk een samensmelting is van twee musea: Palazzo dei Conservatori waar je binnenkomt en het Palazzo Nuovo waar je naar buiten gaat. Deze twee musea herbergen een knappe collectie van beelden en schilderijen uit zowel de Romeinse oudheid als de Renaissance. Mijn bezoek duurt twee uur, maar ik kan me inbeelden dat je er dubbel zo lang overdoet om alles grondig te bekijken. Deze twee musea zijn verbonden via een ondergrondse gang die een zijsprongetje maakt naar het Forum Romanum. Je kan de grondvesten van een oude tempel zien en je krijgt eveneens een mooi platform om het gehele forum te overschouwen. 

Na dit bezoek kuier ik een beetje doelloos rond aangezien ik alles heb gezien wat ik wou zien. Ik beland zo in de buurt van Campo de Fiori wat ik één van de meest authentieke buurten van Rome vind. Het is nog wel toeristisch, maar het bevat een goede mengeling van bewoners die hun dagelijkse ding doen, mooie bezienswaardigheden, een authentieke sfeer en een levendige groenten- en fruitmarkt. Vermoeid keer ik om drie uur terug naar mijn hotel waar ik hazenslaapje doe. 's Avonds doe ik dezelfde ronde waarmee het allemaal begon: de Trevifontein en Spaanse Trappen. Op deze vrijdag doe ik dat wat later waardoor zowel de fontein als de trappen verlicht zijn wat wel mooie fotogenieke beelden oplevert. Het vormt een mooie afsluiter voor deze citytrip in Rome. 

Zaterdag 9 april

Op het ongoddelijke uur van vijf uur 's ochtends sta ik op om een uurtje later de Leonardo Express te nemen van Roma Termini naar de luchthaven in Fiumicino. De reputatie van Italiës grootste luchthaven is niet goed en daarom neem ik het zekere voor het onzekere. Ik ben dus ruim drie uur voor de vlucht aanwezig, maar dat is nergens voor nodig. Deze zaterdagochtend is het erg rustig op de luchthaven en op amper vijf minuten ben ik door de security check. Na drie uur de tijd de doden vertrekt het vliegtuig zonder problemen en land ik omstreeks half één in Zaventem. Bij de caroussels waar de bagage wordt opgehaald zie ik Frank Raes zitten die er een klein stukje opneemt na de match van Estland tegen België. Via de trein beland ik in Leuven en daar heb ik een vlotte aansluiting met de bus zodat ik vrij gemakkelijk thuis geraak. 

Conclusie

Van de drie recente trips die ik heb ondernomen (New York, Andalusië en dus Rome) is dit wellicht de minste, maar dat wil niet zeggen dat Rome een tegenvaller is. Integendeel, de eeuwige stad herbergt een bijna onuitputtelijke hoeveelheid van kunst, kerken, architectuur en geschiedenis uit zowel de Romeinse oudheid als de Italiaanse renaissance. Dit is tegelijk de sterkte en de zwakte van Rome. Op dit vlak is het misschien wel de mooiste stad ter wereld, maar het ontbeert Rome aan diversiteit. Je vindt hier niet snel stadspleintjes of tuintjes waar je kan genieten van een beetje groen, optredens zijn dun bezaaid (of volledig in het Italiaans) en andere cultuur buiten de eerder vermelde kan je niet opsnuiven.

Misschien is dit ook aan mezelf te wijten, want dit is reeds de derde city trip op twee maanden tijd en dan kan reismoeheid onverwacht toeslaan. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat de vijfde dag er een beetje te veel aan was en met vier dagen heb je alle hoogtepunten van Rome gezien. Dat neemt echter niet weg dat ik erg blij ben dat ik Rome heb gezien en iedereen moet deze mooie stad zeker eens gezien hebben. Daar ben ik na mijn bezoek zeker van overtuigd.