Valencia: paella en futurisme in tweeduizend jaar

Midden oktober kwam ik net terug van een dertigdaagse reis in China, Tibet, Nepal en India. In België werd ik hartelijk onthaald met een depressief-makende grijze wolkenbrei en koude temperaturen. Normale kost in België, maar na dertig dagen zon voelt dit toch wel erg bitter aan. Daarom was mijn eerste daad bij mijn terugkeer een belangrijke: een plan opstellen om terug naar de zon te gaan. En dat plan heet Valencia. De derde grootste stad van Spanje beschikt rond eind november namelijk over milde temperaturen en had ik bovendien nog niet bezocht. Zodoende heb ik twee vliegen in één klap geslagen in dit winters bezoekje aan een zomerse stad. 

Vrijdag 28 november

Mijn driedaagse verkenningstocht in de omgeving van Valencia kan ik vandaag om tien uur 's ochtends beginnen. Als ik een kaartje voor de metro kan bemachtigen althans. Een Disneyland-achtige rij staat voor mij geparkeerd met hetzelfde doel. Een half uurtje wachten brengt soelaas en op twintig minuutjes ben ik in Ciutat Vella, zeg maar het historische centrum van Valencia. Om 15u heb ik een stadswandeling geboekt, dus moet ik even zien hoe ik de tijd kan volmaken ondertussen. Dat begint bij een bezoekje aan de overdekte markthal Mercado Central waar een hele resem aan producten wordt gekocht door de lokale bevolking: veel ham, maar ook vis, zuivel en uiteraard koffie! Dat had ik na een koffieloze ochtend wel nodig en ik koop er ook nog een zoete koek bij die snel de rest van mijn maaginhoud vervoegt.

De voormalige toegangspoort Torres de Serranos zijn het startpunt van de geplande wandeling en ik begeef me er al naartoe om te weten waar ik straks moet vertrekken. Ik gebruik deze torens voor een zelf ontworpen wandeling die me langs de buurt van Carmen leidt. Dit zijn kleine steegjes waar het 's avonds gezellig is. Of dat zou het moeten zijn, want rond de middag is hier niet bijster veel te zien. Toch is het niet helemaal kommer en kwel, want op elke straathoek vind ik street art waarvan de kwaliteit varieert van matig tot erg goed. Straatfotografie vind ik geweldig interessant, maar ik ben geen 1200 km gevlogen om straatfoto's te nemen. Toch is Valencia een geweldige locatie voor dit type van fotografie, het is een opmerking die ik gedurende mijn verblijf meerdere keren tegen mezelf zeg. 

Het eerste hoogtepunt van de dag is toch wel de Botanische Tuin waar ik zonder problemen anderhalf uur lang ronddwaal. Met name het gedeelte met de cactussen en andere woestijnplanten is bijzonder indrukwekkend. Metershoge cactussen en andere prikkelbare planten zijn hier in een mooi rotstuintje gevestigd. De Botanische Tuin siert in diversiteit met een heleboel plantenfamilies en ook mooie locaties zoals enkele broeikassen. Er bevinden zich hier ook een heel rijtje aan interessante bomen zoals cipressen, citrus-, varen- en palmbomen. Van een mediterrane tuin stap ik wat later naar een zuid-oost-aziatische tuin en zodoende krijg ik een wereldwijde staalkaart van flora gepresenteerd. En dat allemaal op amper vier hectare!

Om drie uur 's namiddags geeft Doe - ik denk niet dat dit haar echte naam is - de aftrap van mijn stadswandeling door Valencia. Ze gidst me door Ciutat Vella en stopt bij de belangrijkste plekken van Valencia: de plaatselijke kathedraal waar de Heilige Graal ligt waarvan Jezus heeft gedronken bij zijn laatste avondmaal (want waarom ook niet), La Lonja de la Seda (de beurs waar zijde werd verhandeld), het archeologisch museum en ook de smalste gevel van Europa mag niet ontbreken. Daarnaast vertelt ze ook overvloedig over de geschiedenis van de stad die dateert van ruim 2200 jaren geleden en hoe hier vroeger de Moren leefden. Of ze probeert dat althans te doen, want veel van haar uitleg gaat verloren door de naburige stadsdrukte. Dat is wel jammer, want zo vang ik maar gedeeltelijk op van wat ze allemaal vertelt   

Rond half zes ga ik naar mijn hotel om mijn spullen daar weg te bergen. Ik rust er even uit en om zes uur begin ik aan de tweede helft van deze dag. Die staat in het teken van een wandeling die me naar het Jardín del Turia brengt. Dit is een wel heel bijzonder park aangezien dit de voormalige rivierbedding is van de Turia. Deze rivier is na grote infrastructuurwerken omgeleid omdat het vroeger het centrum van Valencia deed overstromen. Van de vrijgekomen rivierbedding is er nu een lang, uitgestrekt park  gemaakt. Eerst wilde de lokale overheid er hier een autosnelweg van maken, maar omwille van één of andere reden vonden lokale bewoners dat niet zo'n lumineus idee. 

De bewoners hebben uiteindelijk hun zin gekregen en gelukkig maar. Het park vormt nu het hart en ziel van Valencia 's avonds met een heleboel sportvelden, pleintjes, bomen en uiteraard heel veel groen. Aangezien El Turia zich bevindt op een voormalige rivierbedding is het lager gelegen dan de rest van de stad waardoor dit park verrassend rustig is, ondanks de vele mensen die hier aanwezig zijn. Ik heb hier in ieder geval met veel plezier twee uurtjes rondgelopen vooraleer ik terugga via de erg drukke Gran Via. Zon en meditatieve rust: Valencia maakt de verwachtingen waar op mijn eerste dag hier.   

Zaterdag 29 november

Valencia draagt een futuristische tint die onmiskenbaar verbonden is met haar beroemdste zoon: Santiago Calatrava. Deze wereldvermaarde architect heeft overal imposante bouwwerken gerealiseerd, van de stations van Luik-Guillemins tot het nog in aanbouw zijnde station van Namen. Zijn signatuur herken je meteen: diagonale lijnen, stralend wit beton, asymmetrische vormen en daken die doen denken aan skeletten.

Het hoogtepunt van zijn werk in eigen stad is het Ciutat de les Arts i les Ciències, een complex van zes gebouwen dat zich uitstrekt over twee vierkante kilometer. Voor iedere straat- en architectuurfotograaf is dit een droomlocatie. Op een winterochtend, onder een helderblauwe hemel en een stralende zon, vormen de glanzende structuren een decor dat haast buitenaards aanvoelt.

Ik trek zes uur uit om het complex te verkennen waarvan de helft naar het Oceanogràfic gaat: het grootste aquarium van Europa. Het bestaat uit verschillende paviljoenen, elk gewijd aan een ander ecosysteem. In de tropische afdeling wandel ik door een lange tunnel terwijl haaien boven mijn hoofd glijden. Hun vlijmscherpe tanden doen me plots beseffen hoe klein een mens eigenlijk is.

Verderop ontmoet ik pijlstaartroggen, octopussen en in het koude Antarcticagebouw zelfs ezels- en koningspinguïns. Toch stelen de beluga’s de show: kleine witte walvissen die ik nooit eerder in levende lijve zag. Hun aanwezigheid roept automatisch een ethische vraag op – hoort zo’n dier thuis in een aquarium? – maar de zorg en aandacht die hier zichtbaar is, stelt me enigszins gerust.

Na drie uur verlaat ik het aquarium en stap het Museu de les Ciències Príncipe Felipe binnen, een gebouw dat zelf al een kunstwerk is. Aanvankelijk denk ik dat het museum bescheiden van omvang is, maar al snel merk ik dat ik een half uur nodig heb om slechts één verdieping vluchtig te verkennen.

In dit wetenschapsmuseum is er een tentoonstelling over de vleesgeworden homo universalis: Leonardo da Vinci. Zijn veelzijdigheid als schilder, uitvinder en zelfs zanger wordt hier belicht. Het meest intrigerend vind ik de reconstructie van de Mona Lisa zoals ze er eeuwen geleden uitzag, vóór patina en kleurvervaging haar huidige pasteltinten gaven.

Op de bovenste verdieping wacht een interactieve wereld van experimenten en planeten. Mars, de maan en de aarde krijgen elk een eigen ruimte (pun intended). Het schaalmodel van Mars, met de imposante Olympus Mons, maakt indruk, al wandel ik er sneller doorheen dan ik zou willen. Vermoeidheid dwingt me tot een korter bezoek, al verdient dit museum eigenlijk een hele dag.

Ik ga terug naar mijn hotel om even uit te rusten zodat ik rond zes uur uitgerust aan het avondluik van mijn tweede dag Valencia verschijn. Dan is er namelijk een food tour georganiseerd door Verrassend Valencia waarbij we in drie verschillende eetzaken enkele tapas proberen. De food tour begint bij Mercado Colon en hier neem ik nog enkele foto's voor we beginnen. 

De tour duurt ongeveer drie uur en een heel scala aan lekkernijen passeert de revue: van dure ham en chorizoworst over tomaat-garnaal tot patatas bravas en gehaktballen als afsluiter. Het is allerminst haute cuisine, maar ik heb wel de kans gekregen om de lokale keuken te proeven en mijn maag is goed gevuld. Missie geslaagd wat mij betreft.  

Zondag 30 november

Na begroet te zijn door twee stralende winterdagen kent deze dag een dipje met veel bewolking en een toch wel stevige wind. Normaal gezien vind ik dit niet belangrijk, maar vandaag trek ik er op uit met een fiets naar het nabij gelegen meer van Albufera bij het plaatsje El Palmar. Dit natuurgebied is één van de grootste zoetwaterlagunes van Spanje en is de thuishaven van honderden vogelsoorten en uiteraard een mooi landschap. Beroemder zijn echter de vele rijstvelden waarmee de lokale specialiteit wordt gemaakt: paella. 

De fiets die ik huur bij Verrassend Valencia blijkt eentje van het type Hollandse stadsfiets te zijn en dat is misschien niet ideaal voor de fietsroute die ik heb uitgetekend met Komoot. Daar zitten namelijk rotsachtige bospaadjes bij die baden in modder. De fiets belichaamt echter Hollandse volharding en brengt me na twee uur langs duinen, strand, zee, lagunes, wetlands en uiteraard rijstvelden tot bij El Palmar. Hier overweeg ik om misschien nog een boottochtje te doen op het plaatselijke meer, maar een weerbarstig fietsslot dat niet wil sluiten, denkt daar anders over. 

Ik blijf dus ter plaatse waar ik de plaatselijke specialiteit van paella verorber bij één van de vele restaurantjes, met de fiets steeds in mijn blikveld. El Palmar is wellicht Leuven niet, maar ik heb geen zin in een gestolen huurfiets. Dit plaatsje is niet erg groot en na een uitgebreid middagmaal is het tijd om terug te keren. Een wel heel erg enthousiaste wind is mijn metgezel deze keer, maar helaas voor mij staat hij aan de verkeerde kant. Op Komoot heb ik ondertussen voor een andere route gekozen waardoor het toch wat vlotter rijden is dan bij de heenrit. 

Nu neem ik ook meer tijd om te stoppen voor foto's, maar dreigende wolken hebben geen zin in fotogenieke landschapsplaatjes. Toch blijft de natuur van een genietbare schoonheid die je alleen in mediterrane landen kan vinden. Bij mijn laatste minuten op mijn tweewieler verken ik nog de buurt van Ruzafa op deze late zondagnamiddag. Deze wijk is gekend omwille van de vele koffiebars, cafés en gezellige winkels. Omdat de winkel van Verrassend Valencia nog dicht is tot half vijf drink ik een cappuccino om het einde van mijn bijna vijftig kilometer lange tocht te vieren. 

Bewust heb ik de klassieke trekpleisters zoals de groteske kathedraal en Plaza de la Virgen gemeden omdat ik toch over een zekere kerkmoeheid beschik. Op aanraden van gids Doe ga ik echter wel naar de San Nicolas-kerk, symbolisch voor deze Sinterklaasperiode. Deze kerk heeft talloze fresco's op haar gewelf en wordt daarom ook Valencia's antwoord op de Sixtijnse Kapel genoemd. Bovendien is er een korte, maar leuke lichtshow die deze fresco's extra in de verf zet. Tel daar nog een audiogids bij met een uitgebreide uitleg en het toch wel stevige prijskaartje van vijftien euro is wat mij betreft zijn geld waard.        

Besluit

Als stad weet vooral het modernisme in Valencia me te bekoren. De Ciutat de les Arts i les Ciències is toch wel uniek in Europa en hier zou ik gemakkelijk meerdere dagen kunnen verblijven. Ik voel me zelfs een beetje schuldig omdat ik het wetenschapsmuseum amper anderhalf uur heb bezocht, terwijl ik hier zonder problemen een halve dag kan verblijven. Het zegt toch wel iets over de aantrekkelijkheid van dit complex. Valencia is ook een verrassend mooie locatie voor straat- en architectuurfotografie. Het lang uitgestrekte park van Turia wemelt bijvoorbeeld 's avonds van de fotogenieke plaatjes. Ik had enkel mijn GSM bij, maar eigenlijk moet je een volwaardige fotocamera meenemen om deze plaats recht aan te doen. 

Verrassend is ook hoe stereotiep de oude stad is, het kan eigenlijk zo ingewisseld worden met eender welke Spaanse kuststad die is opgericht door de Romeinen. Jammer genoeg blijft er in de ruim tweeduizend jaar lange geschiedenis van Valencia weinig over van deze rijke historie. Uit de tijd van de Moren en Romeinen staan er nog amper dingen recht. Misschien had ik wat meer moeite moeten doen om onontdekte parels te verkennen, maar dit viel me toch een beetje tegen. Versta me niet verkeerd, je vindt hier een mooi historisch stadscentrum dat uit de Middeleeuwen dateert, maar dat tref ik ook aan in Cordoba, Granada en Sevilla waar ik al eerder was. Maar als combinatie van historiek, modernisme en natuur kunnen in Europa weinig steden tippen aan al het moois dat Valencia te bieden heeft.