Waarom een MBA volgen?

Wat is een MBA?
Pedant, arrogant, betweterig en egoïstisch. Dat is het algemene beeld van MBA'ers als we de beeldvorming in de media mogen geloven. Maar waar komt dit (waan)idee vandaan? Om deze beeldvorming te verkklaren, moet je de origine van een MBA begrijpen. Een MBA is een afkorting voor Master of Business Administration. Dit is een algemene managementopleiding die erop gericht is om (toekomstige) managers klaar te stomen voor een leidinggevende rol. Het is dus met andere woorden de vlees geworden realiteit van het kapitalisme en de meerderheid van de media interpreteert dit - al dan niet terecht - als het schoolvoorbeeld van kortetermijn denken waar financiële resultaten primeren over menselijke belangen.

Gelukkig is een MBA veel meer dan dat. Deze opleiding biedt een heel scala aan wetenschappelijk onderbouwde managementvakken waar de theorie aan de hand van  case studies wordt getoetst aan de praktijk. Deze holistische visie wordt afgerond in een bedrijfsproject waar de student een reëel bedrijfsvraagstuk moet oplossen. De meerwaarde van een MBA-opleiding bestaat er dus in dat het veel pragmatischer en praktischer is dan verwante opleidingen zoals TEW, Handelswetenschappen en Handelsingenieur. Het is immers heel belangrijk dat je de theorie kan terugkoppelen aan je eigen ervaringen en daarom is werkervaring onontbeerlijk bij het volgen van een MBA.

Soorten MBA's?
De ene MBA is de andere niet en de laatste decennia zijn er nieuwe vormen van MBA-opleidingen bijgekomen. De meest gekende variant is de klassie voltijdse opleiding. Dit is de oervorm van de MBA-opleiding en betekent eigenlijk dat je een jaar (of langer) terug naar de schoolbanken gaat om les te volgen afgewisseld met bedrijfsprojecten en stage. Het gemiddelde profiel van een student in een voltijdse opleiding is iemand die circa dertig jaar is, een vijftal jaar werkervaring heeft opgedaan en een leidinggevende positie bekleedt. Deze opleidingsvorm brengt wel een grote opportuniteitskost met zich mee. Gedurende de studie verlies je namelijk je inkomen en dat is voor vele kandidaten een reden om niet aan zo'n opleiding te beginnen. Om aan deze noden te beantwoorden bieden sommige business schools een deeltijdse opleiding. In deze variant zien de studenten dezelfde leerstof, maar spenderen ze minder lesuren aan de leerstof. Het belangrijkste verschil is echter de tijdregeling. De meeste lessen gaan namelijk vrijdag en zaterdag door, waardoor de student kan blijven verder werken. Omdat dit tempo vanzelfsprekend lager ligt dan de voltijdse opleiding, duurt de deeltijdse opleiding dubbel zo lang (twee jaar in plaats van één jaar voor de voltijdse opleiding).

Een equivalent van de deeltijdse opleiding is de executive MBA. Net zoals de deeltijdse MBA is een executive MBA een opleiding die je deeltijds volgt, maar het grote verschil zit in het aanbod van studenten die deze opleiding volgen. Dit zijn namelijk ervaren managers - dikwijls ouder dan veertig jaar - die de klappen van de zweep al kennen. Deze studenten hebben al een hoop ervaring in zaken doen en de executive MBA onderstreept het belang van het leren van elkaars ervaringen. De laatste variant - die een spectaculaire groei kent - is de distance learning MBA's. Deze opleidingsvorm gaat nog een stap verder dan een deeltijdse opleiding en biedt een MBA-opleiding via internet aan. Meestal biedt deze vorm nog aanvullende workshops aan waar de studenten met elkaar moeten samenwerken, maar er bestaan ook universiteiten die de opleiding puur vanop afstand aanbieden zonder het volgen van lessen. Deze laatste variant is erg populair geworden omdat je je fysiek niet moet verplaatsen naar een business school om lessen te volgen en ook het gemakkelijkst combineerbaar is met het dagelijkse werk. Daartegenover staat dan weer dat deze vorm van MBA door werkgevers en recruiters als minderwaardig wordt beschouwd ten opzichte van de andere opleidingsvormen.

Vijfjarige kleuter
Er zijn legio redenen om een MBA-opleiding aan te vatten, maar helaas zijn er veel mensen die het enkel willen doen omwille van een salarisverhoging. Uit onderzoek is gebleken dat afgestudeerden met een MBA-diploma zestig tot zelfs honderd procent meer salaris krijgen na afstuderen. Het is echter wel niet zo dat iemand met een MBA-diploma zomaar een salarisverhoging zal krijgen, je moet het namelijk ook verdienen. Je moet dus met andere woorden kunnen aantonen dat zo'n salarisverhoging gerechtvaardigd is. Meestal doen MBA'ers dit door aan te tonen dat een bedrijf met nieuwe of aangepaste strategieën nieuwe inkomstenbronnen kunnen aanspreken of juist geld besparen door de kostenstructuur aan te passen. De meest reguliere manier is echter door natuurlijke promotie waardoor je hoger in de hiërachie klimt en zo aanspraak maakt op een mooier salarisstrookje. Promotie maken is ook één van de meest voorkomende redenen om aan een MBA te beginnen. Een salarisverhoging is dan mooi meegenomen, maar is niet het ultieme doel.

Een andere verwante reden is om van een technische rol te groeien naar een managementrol. MBA-studenten hebben een heel diverse achtergrond: ingenieurs, juristen, IT'ers, bankiers, consultants, enzovoort. Dikwijls hebben deze profielen een hele diepe kennis in hun specialisatie, maar missen ze een brede managementopleiding om op korte termijn door te groeien naar een managementrol. Een MBA-opleiding kan dit hiaat in kennis opvullen. Een MBA is echter geenszins een conditio sine qua non om door te groeien naar zo'n rol. Om naar een andere industrie te verhuizen is een MBA ook erg handig. Zeker zo belangrijk als de opleiding zelf, is het netwerk dat je opbouwt met andere studenten en de alumnivereniging van de business school. Vooral om de gegeerde posities in de consultancy- en investment bankingwereld binnen te geraken is een MBA een extra pluspunt, maar zelfs dan nog wordt het heel erg moeilijk gezien het geringe jobaanbod en de harde concurrentie.

Ook voor andere industrieën is een MBA een handig hulpmiddel. Juist omdat de profielen van studenten zo divers is, is het alumninetwerk van een business school de ideale uitvalsbasis om contacten te leggen met de industrie waar je wil werken. Een andere veelkomende reden is kennisverbreding, maar dikwijls is die bijkomstig. Je gaat immers geen tienduizenden euro's neertellen voor een opleiding om je kennis te verbreden. Voor een paar honderd euro vind je diezelfde kennis namelijk ook terug in boeken. De toegevoegde reden om dan toch voor een MBA te kiezen is - zoals eerder aangehaald - het netwerk van een business school en de toetsing van de theorie in de praktijk aan de hand van case studies en bedrijfsprojecten. Hier zit ook de reputatie van een MBA-opleiding in, want die is voor veel werkgevers en recruiters erg belangrijk.

De vraag van één miljoen
Je hebt voor jezelf uitgemaakt dat je een MBA-opleiding wil volgen. De vraag die dan volgt is waarschijnlijk de moeilijkste van allemaal: waar ga ik deze opleiding volgen? Je moet immers een afweging maken van het kostenplaatje en de reputatie van een school. Des te beter de reputatie van een school, des te hoger het kostenplaatje. Een MBA-opleiding kost al gauw 25 000 euro en meer, dus kan je maar beter waar voor je geld krijgen. De reputatie van een school hangt af van een aantal factoren. De belangrijkste is ongetwijfeld de rangschikking van de MBA-opleiding in een aantal financiële dagbladen zoals de Financial Times, The Economist, Wall Street Journal en andere. Des te hoger de MBA-opleiding in de rangschikking, des te beter de kwaliteit van de opleiding, al geldt dit niet altijd. Een factor zoals de terugverdientijd en salaris na afstuderen zeggen niks over de kwaliteit van de opleiding, maar zijn wel belangrijke criteria bij het opstellen van deze rangschikkingen.

Ook durven werkgevers naar de accreditaties van een business school kijken. Voor een MBA zijn er drie organisaties die accreditaties verlenen: AACBS (Amerikaans), AMBA en Equis (beide Europees). Business schools met drie van deze accreditaties genieten meer reputatie dan een business school die enkel geaccrediteerd is door bijvoorbeeld Equis. Deze zogenaamde triple crown business schools vind je voornamelijk in Europa, omdat Amerikaanse business schools en werkgevers weinig belang hechten aan de twee Europese accreditaties. Omgekeerd hechten Europese business schools en werkgevers wel belang aan de accreditering van het Amerikaanse AACBS. Als je na afstuderen een loopbaan beoogt in de VS, is de AACBS accreditatie een onmisbare voorwaarde om aan een job te geraken.

Aan de andere kant van het spectrum heb je instellingen die een MBA-opleiding aanbieden, maar niet geaccrediteerd zijn door één van deze drie instellingen. Hier word je geconfronteerd met het grootste nadeel van een MBA-opleiding: de opleiding is namelijk niet beschermd en iedere instelling kan een MBA-opleiding aanbieden. Opleidingsinstituten zoals LOI, NTI en NCOI bieden een MBA-opleiding aan die slechts een fractie kost van een MBA-opleiding bij een normale business school. Deze opleidingen zijn enkel geaccrediteerd door het NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) wat garant staat voor een goede kwaliteit, maar geen enkele waarde heeft voor werkgevers en recruiters. Het is een (relatief) goedkope manier om de MBA titel te behalen, maar biedt verder weinig meerwaarde.

Het is echter belangrijk om alles in je eigen context te gieten. Als je een MBA ambieert, maar je wil in België blijven, is het aangeraden om niet enkel naar Solvay of Vlerick te kijken, maar ook naar de Louvain School of Management gevestigd in Louvain-La-Neuve. Het prijsverschil tussen Vlerick (31 500 euro) en Louvain (19 800 euro) bedraagt niet minder dan 11 700 euro, terwijl beide scholen over een goede reputatie in België beschikken. Het toont dus aan dat je zelf de criteria moet selecteren die belangrijk voor je zijn om op basis hiervan een beslissing te maken.

Toelating
Een rigoreuze toelatingsprocedure zorgt er voor dat enkel de meest geschikte profielen worden toegelaten tot een MBA-opleiding. Ook hier geldt dat des te hoger de MBA-opleiding staat in een rangschikking, des te strenger de toelatingsprocedure is. Voor Insead, Stanford en London Business School is het niet ongewoon dat negen van de tien kandidaten worden geweigerd op basis van hun profiel. Van die tien procent die wel wordt uitgenodigd voor een toelatingsinterview sneuvelt nog eens meer dan zestig à zeventig procent van de kandidaten. Deze criteria worden minder streng naarmate de business school minder reputatie geniet.

De criteria waarnaar wordt gekeken zijn ervaring, studieachtergrond, studieresultaten, groeicurve in je carrière en de GMAT-score. De GMAT (graduate management admission test) is een vier uur durende test die een MBA-kandidaat test op zijn kwantitatieve- en (Engelse) schrijfcapaciteiten. Deze test is een belangrijk onderdeel bij een toelatingsprocedure, maar is zelden doorslaggevend. Het is wel belangrijk om goed te scoren op deze test. De zogenaamde Ivy League business schools vragen meestal een score van 700 of hoger (op 800), terwijl de second tier business schools iets schappelijker zijn en een score van 650 of hoger vragen. Deze score is van belang omdat kandidaten uit een diverse achtergrond komen. Op deze manier wordt immers de academische kwaliteit van een kandidaat beoordeeld.

Om een deftige  GMAT-score te behalen is een goede voorbereiding onontbeerlijk. De voorbereiding zelf kan een maand duren, maar ook zes maanden. Gemiddeld neemt zo'n voorbereiding drie maanden in beslag. Een hoge GMAT-score is erg belangrijk om toegelaten te worden tot een toelatingsinterview, maar dan zal het van jezelf afhangen. In dit interview is het belangrijk dat je zaken zoals waarom je een MBA-opleiding wil volgen en wat je ervan verwacht op een heldere manier kan uitleggen. En als dit goed verloopt, heb je de laatste hindernis genomen richting MBA!